Не придржување до мерките за претпазливост: зошто многу луѓе одбиваат да носат маска и да одржуваат дистанца?

 „Ние треба да го негуваме секој момент со фамилија, не покрај, туку поради овие темни времиња во кои можеме“ - Калеб Харден'22; Guest Room

Живееме во невообичаено, кризно време кое можеме да го надминиме со грижа за колективното здравје, грижа која сега вклучува придржување до мерките за претпазливост: носење на маска, дезинфекција и држење на социјална дистанца, а во иднина би вклучило и редовна вакцинација. Мора и да се има во предвид дека одредени индивидуи не можат да носат маски, кое ќе се спомени во текстов, но секој човек кој можи ( повеќето) немаат изговор зошто не носат маска. Меѓудругото ќе се зборува за како правилно се носи маска, зошто е важно да се носи и која е психологијата зад луѓето кои не носат маски.

Во раните денови на COVID-19 CDC ( Centers for Disease Control and Prevention) изјави дека здрави лица не мора да носат маска, но не многу покасно ( Април 3) предлага сите да носат маска за максимална заштита. Нормално, многу луѓе беа збунети од ова, но реалноста е дека индивидуата може да нема знаци на COVID-19 и да е асимптоматска или предсимптоматска и притоа да придонеси во ширење на вирусот. 

Колку се маските ефективни и како правилно се користат?

Према CDC, маските во комбинација со другите превентивни мерки, како често миење раце и социјална дистанца, помага во намалување на ширењето на вирусот. Према WHO ( the World Health Organization) и CDC ( Centers for Disease COntrol and Prevention) маските се задолжителни, но не хируршки маски и N95 кои се за доктори и други вработени во здраство.

Различни маски функционираат на различен принцип:

Хируршки маски се маски за една употреба кои ги заштитуваат носот на корисникот и устата од контакт со капки кои можат да содржат микроби. Исто така овој вид маски филтрира големи честички од воздухот и може да ги заштити другите од изложеноста на плунка и респираторни секрети.

N95 маски нуди повеќе заштита од хируршката маска затоа што филтрира крупни и ситни честички од воздухот. Оваа маска е дизајнирана да блокира 95% од многу ситните честички.

Маски за повеќе употреби се предложени од WHO и CDC за широката популација. Целта е да задржи капки од кашлање, кивање и течење на нос. Носење на ваква маска од луѓе кои се здрави помага да се намали број на заразени затоа што вирусот се шири и пред да се појават симптоми, а доста често има и асимптоматски пациенти. Ваквите маски е препорачано да имаат повеќе од еден слој. 

Ставање и вадење на маска, а притоа да се намали ризикот од ширење на вирусот, е следниот процес: 

• рацете се дезинфицираат пред и после ставање и вадење на маската
• се става маската така што го покрива носот и устата
• осигурајте се дека е добро стегната и ако е потребно затегнете ја нахнадно
• не ја допирајте додека ја носите
• доколку ја допирате маската дури ја носите дезинфицирајте ги рацете
• доколку маската стани влажна или валкана, заменете ја со нова и старата ставете ја во ќеса додека сте во можност да ја измиете
• маската се става така што се подига ластикот кај ушите без да се допри материјалот
• се мијат рацете веднаш после вадење на маската
• за да се носи пак, маската мора да е чиста.

Психологијата зад непочитувањето на мерките за заштита

Секој ден носиме одлуки. Но, квалитетот на одлуките кои ги носиме се намалува доколку треба да носиме голем број одлуки. Во психологијата, ова е познато како „замор при одлука“ и е главна причина зошто кога имаме понуда за едноставно решение на комплексно прашање, го избираме тоа со најмала резистентност. Моменталната ситуација е доста комплексна и сме соочени со пандемија која ни „фрла“ еден по еден комплексен проблем. Ова доведува до замор и намален квалитет на носење на одлуки. Сега ќе видиме зошто доаѓа до непочитување на мерки подетално.

Негирање е корен на многу проблеми по ментално здрајве, и можи да се направи претпоставка дека кај некои луѓе тоа е случајот затоа што негирањето како одбранбен механизам е доста добар. Према доктор ДеСилва, индивидуата почнува да негира кога не можи да се соочи со длабочината и сериозноста на ситуацијата. Работите кои се покреваат ради негирање на проблем, особено од овој размер, можи да донеси до теории на заговор како начин да се упрости и разбери проблемот. 

Имање контрола секој човек сака да е во контрола. Оваа потреба се зголемува кога ситуацијата е животозагрозувачка, неразбирлива и тешка за контролирање. Како негативен ефект е, луѓето да се изложуваат на опасни ситуации само за да имаат чувство дека тие го направиле изборот. 

Импотентни личности т.н. од страна на Кристин Б. П. Адамс M.D. и Доктор Мартин, се личности на кои не им е грижа за другите и што им се случува. Но, во исто време не се грижат ни за своето здравје добро затоа што посебен акцент ставаат на своите желби и потреби на импулсивен начин.

Повикувачко/ магично мислење луѓето веруваат дека какви што имаат мисли- таква среќа ги прати и од таму сметаат дека ако мислат дека нема да фатат COVID- 19 тогаш нема да фатат. 

Недостаток на медицинско знаење е посебна група на луѓе кои не разбираат како се пренесува вирусот и често одат по логиката „ако не го гледам, не е тука“. Од таму, не гледаат причина да носат маска. 

Чувство на инфериорност тесно поврзано со потребата за контрола, одредени луѓе се плашат да изгледаат слабо и инфериорно. Одбиваат да се плашат од нешто невидливо и доста често сакаат да докажат дека тие нема да фатат корона. 

И за крај, истражување ( 7 и 8 линк во референци) било извршено врз 1 600 возрасни за тоа дали и колку се придржувале до мерките за претпазливост. Резултатите укажале дека личностите со „антисоцијални карактеристики“ било помалку веројатно да ги прати мерките за заштита против COVID-19 како што е носењето на маска и социјална дистанца. Во ова истражување, под антисоцијални карактеристики се мисли на карактеристики кои обично се наоѓаат кај лица дијагностицирани со социопатија. Тука може да има недостаток на емпатија, грижа и вина. Према профеесор Фабиано К. Мигел, еден од истражувачите, вели дека овие личности биле склони кон не придржување до препораките поради намалена емпатија, претпазливост, но зголемени однесувања на земање ризик, предизвикувачко однесување и слично. Како ида е, ова мора да се земи со резерва затоа што не можи да се препишат антисоцијални карактеристики на некој само по фактот дали носат маска или не.

Кои луѓе не можат да носат маска?

Према CDC препораките за безбедност, лица кои не можат да носат маски се: 

• деца помали од 2 години
• секој кој има проблеми со дишењето
• секој кој е во несвест или неможност сам да ја извади маската без асистенција

Малку подетално, овие категории на луѓе може да се најдат во ситуација да неможат да носат маска, но не значи дека луѓето во тие категории не смеат да носат маска, туку дека само одредени индивидуи би имале проблеми со тоа:

• Аутизам - кај некои типови на аутизам покривање на уста и нос можи да доведи до престимулација и пропратно со тоа да има лицето напад на паника и екстремна анксиозност.
• PTSD, екстремна анксиозност и клаустрофобија - некои луѓе кои имаат едно од назначените состојби може да имаат тешкотии со носење на маска исо останување смирен и би донело до неможност за секојдневно функционирање.
• Проблеми со слух - луѓе кои имаат проблеми со слухот често се потпираат на читање усни за да разберат што им се зборува и ова можи да биди нелагодна ситуација за нив.

Ова се само исклучоци и повеќето луѓе кои паѓаат во овие категории можат да носат маски. Доколку некој не можи да носи маска сеуште можи да практикува дезинфекција и држење дистанца. 

Митови за COVID-19

Како начин за справување со стресна ситуација, луѓето често ја негираат ситуацијата, како што споменавме претходно, и доста често доаѓа до разбирање на работите на свој начин. Тука може да има улога и заморот при одлука кој го споменавме претходно, осносно кога сме опркужени со многу комплексни проблеми во исто време сме склони кон носење грешни одлуки. 

Мит 1 - Корона вирусот не постои

Има повеќе од 27,6 милиони потврдени случаи на глобално ниво и преку 898,000 смртни случаи, но некои луѓе сепак решаваат дека ова не е вистина и дека има некаква политичка цел зад мерките на претпазливост. 

Мит 2 - Маски од било кој материјал се добри

Важно за маските е да се ситни, да нема простор меѓу нив, во спротивно не се ефективни. Према CDC препорачано е маските за повеќе употреби да имаат повее од еден слој.

Мит 3 - Само заразени луѓе со COVID-19 треба да носат маски

Иако е ова точно, многу пациенти се асимптоматски и го шират вирусот, но и сите пред симптоматски пациенти го шират вирусот. Навидум здрава личност можи да е носител или пак само сеуште што не пројавил симптоми. Затоа препораките седат дека маски мора да носат и здрави личности. 

Мит 4 - Не мора да се држи дистанца ако се носи маска

Ни една маска не можи да осигура 100% заштита и затоа е потребна дистанца. Едното не го исклучува другото. 

Заклучок

Носење маска е безболен начин со кој ја заштитуваме околината и очекуваме околината да ни возврати соодветно. Знаеме дека користење на маски и заштитни мерки се докажани како ефективни. 

Белешка: За веќе објавени текстови и распоред на идни текстови, притисни тука. 

Користена литература:

1. https://www.health.com/condition/infectious-diseases/coronavirus/face-mask-refuse-to-wear-one-but-why
2. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/prevent-getting-sick/cloth-face-cover-guidance.html?CDC_AA_refVal=https%3A%2F%2Fwww.cdc.gov%2Fcoronavirus%2F2019-ncov%2Fprevent-getting-sick%2Fcloth-face-cover.html
3. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/coronavirus/in-depth/coronavirus-mask/art-20485449
4. https://yucommentator.org/2020/09/why-people-dont-wear-masks-behavioral-economics-and-the-masked-culprit/
5. https://www.psychologytoday.com/us/blog/living-automatic/202007/why-dont-people-wear-masks-during-covid-19
6. https://edition.cnn.com/2020/05/06/health/why-people-dont-wear-masks-wellness-trnd/index.html
7. https://www.dazeddigital.com/science-tech/article/50349/1/people-who-don-t-wear-masks-are-more-likely-to-be-sociopaths-says-study
8. https://www.complex.com/life/2020/09/new-study-links-sociopathic-traits-people-anti-mask-dont-practice-social-distancing
9. https://theconversation.com/its-easy-to-judge-but-some-people-really-cant-wear-a-mask-143258
10. https://www.cnet.com/health/7-harmful-face-mask-myths-about-covid-19-you-dont-want-to-fall-for-or-spread/

• https://youtu.be/MVcdyPf5mKQ